ALT ISLATMA NEDENLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

ALT ISLATMA (ENÜREZİS) 

NEDENLERİ VE  TEDAVİ YÖNTEMLERİ

             Öncelikle merhabalar,

             Sevgili okurlar,

            Bugün okul öncesi dönemde başlayan ( sıklıkla 5-18 yaşlar arası ) fakat  okul çağında ayyuka çıkarak ciddi bir problem teşkil eden alt ıslatma probleminin yani tıp literatüründeki söylemiyle Enürezis ' in nedenleri ve çözüm yolları üzerinde duracağız.

           Alt ıslatma sıklıkla geceleri olmak üzere gündüzde meydana gelebilen, istemsiz ve yineleyici şekilde, mükerrer bir halde devam eden, bireyin günlük yaşam akışını ve performansını olumsuz yönde etkileyen bir durumdur.

           Birey bir yandan sosyal, duygusal ve ruhsal yönden bu durumla savaşmaktadir. Öte yandan ise iş ve arkadaşlardan izole bir yaşam veya etkinlik ve gezilere yada  akraba ziyaretlerine, uzun süreli kamplara, tatillere katılamayarak sosyal geri çekilmeler yaşamaktadir. Birey yaşam kalitesini düşüren ve özgüven problemlerini de beraberinde getiren bir sorunla mücadele etmeye çalışmaktadir.

         

 Peki NEDEN? sorusu aklımıza gelen ilk soru işareti oluyor.

          

            Bunun toplumda genel bir söylem olan psikolojik nedenlere atfedilmesi yaygın bir kanı olsa da aslında altında yatan nedenlerin büyük çoğunluğunun tibbi yani biyolojik sebepler olduğu görülmektedir.

          Yaygın olarak rastlanan belli başlı nedenler şu şekildedir;

          Genetik Nedenler: Aile veya akrabalarda rastlanan benzer vakalarda yaygın görüldüğü bilinmektedir.

           İdrar Fizyolojisi: İdrar kesesinin (mesane torbası) küçüklüğü gibi Ultrason sonucunda tespit edilen bu gibi vakalarda  idrar torbası küçük olduğu için sık dolar ve sürekli tuvalet ihtiyacı doğar. Özellikle geceleri uykusu derin, ağır olan bireylerde bu nedenle sık altına kaçırma meydana gelir. Çözümünde tıbbi muayeneye bağlı idrar torbasını genişletici ilaçlar veya ameliyat etkilidir.

           İdrar yollarında iltihaplanma bir diğer sebeptir. Bu gibi vakalarda tıbbi muayeneye bağlı antibiyotikler kullanılarak sorun giderilmektedir.

            Psikolojik Etkenler:  Eğer gece alt ıslatması sonradan başlayan bir durum ise bu durumlar genellikle psikolojiktir. Özellikle ikinci çocuğu dünyaya getiren ailelerde ilgi ve sevginin daha çok ebeveynler tarafından yeni doğan çocuğa yöneltilmesi çocuğu ilgi gördüğü ve merkez olduğu dönemdeki davranışlara götürebilir. Burada çocuk  bebeklik dönemine bilinç dışı geri döner kaybettiği ilgiyi orada kalarak anne babadan almak ister. 

           Tedavi yöntemlerinden bir diğeri ise otokontrol mekanizması kuracak metotların kullanılmasıdır. Alarm sistemi basit ve etkilidir. İç çamaşırında herhangi bir nemlilik  veya en ufak bir ıslaklık sezildiğinde reseptörler alarm sistemini devreye sokarak bireyi uyandırmaktadir. 

          Cep telefonları alarmı yerine , eski tip elden kurmalı yani manuel olan ve gürültü seviyesi yüksek alarm sistemlerinin, gece belli saat aralıklarıyla kurulması ve elin uzanamayacağı bir noktaya bırakılması etkili olacaktır. Bu sistem belli bir zaman sonra vücudumuzun Biyolojik saatini devreye sokacak ve otonom bir hal alacaktır.

              Hormonal Etkenler: Anti-diuretik hormonu hipofiz bezinden salgılanarak vücuttaki su miktarının dengelenmesinde rol oynar. Bu hormon salgılandığında böbrekler idrar yapımını bir nevi yavaşlatır. Bu hormonda ki salınım eğer gecede devam etmiyorsa yani salgılanmıyorsa alt ıslatma sorununu tetiklemektedir.Bu hormon da  ilaç tedavileri kontrol altına alınarak tedavi edilebilmektedir.

              Ödül Mekanizması: Alt ıslatama yani  Enürezis tedavisinde GÜNEŞ ve AY takvimi tutma ve ödüllendirme teknikleri devreye sokma hem çocuğun motivasyonunu hemde sorumluluk bilincini geliştirmesine yardımcı olur. ayrıca gece yatmadan önce sıvı tüketiminin azaltılması veya kısıtlanması idrar miktarını azaltarak  faydalı olacaktır.

              Mesane kasları ile egzersiz yani Jimnastik yapma ve  Sfinkter yani idrar kaslarını büzme eğitimi egzersizleri otokontrol sistemini güçlendirecektir.  Çocuğa gündüz saatlerinde idrar alıştırması yapılmalı, idrarını yaparken yaparken çocuktan kas hareketlerini kontrol etmesi istenmeli birçok defa idrarını aniden kesmesi ve tekrar yapması istenerek kas kontrolü güçlendirilmelidir.

                                                   İlyas AKTEKİN

                                                   Psikolojik Danışman